Φάρμακο: Κοινωνικό αγαθό ή εμπορεύσιμο προϊόν
Κοινή παραδοχή των εμπλεκομένων φορέων, είναι η αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης το 2009, ξεπερνώντας τα 8 δισ. ευρώ. Για το 2010, το υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε μείωση του ποσού αυτού κατά 1 δισ. ευρώ, εκτιμώντας ότι το 2012 η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη θα αντιστοιχεί στο 1% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ).
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας μέσω μιας δέσμης μέτρων (μείωση ποσοστού κέρδους φαρμακοποιών και φαρμακευτικών εταιρειών, την επιστροφή ποσοστού των εσόδων υπέρ των ασφαλιστικών ταμείων, την ηλεκτρονική συνταγογράφηση και την καθιέρωση της νοσοκομειακής συσκευασίας κ.α.) ευελπιστεί να επιτύχει τον παραπάνω στόχο, θέτοντας ως βασική προϋπόθεση την πρόσβαση του πολίτη σε αποτελεσματικά φάρμακα.
Στη «φαρέτρα» του υπουργείου για την συγκράτηση της δαπάνης κυριαρχεί ηΛίστα Φαρμάκων. Πρόκειται για τη λίστα που περιλαμβάνει τα φάρμακα στα οποία έχει πρόσβαση δωρεάν ή με μικρή συμμετοχή ο ασφαλισμένος. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες εφαρμόζεται η «θετική» ή η «αρνητική» λίστα φαρμάκων. Εντός των προσεχών ημερών αναμένεται η «Αρνητική Λίστα Φαρμάκων», δηλαδή φάρμακα που το κόστος τους δεν καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Η αποτελεσματικότητα του μέτρου θα κρίνει και την υιοθέτηση της «Θετικής Λίστας», μέτρο που είχε εφαρμοστεί και από προηγούμενες ηγεσίες του υπουργείου.
«Όπλο» για την μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης θεωρούνται και ταγενόσημα/αντίγραφα φάρμακα. Πρόκειται για φάρμακα που δεν υπολείπονται σε ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των προτύπων φαρμάκων, όπως υποστηρίζουν ειδικοί. Ακολουθώντας την ευρωπαϊκή τάση, ο στόχος είναι, μέχρι το τέλος του 2011, τουλάχιστον το 50% των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στα δημόσια νοσοκομεία να είναι γενόσημα..
Ωστόσο, κανένα από τα παραπάνω θέματα δεν μπορεί να ρυθμιστεί οριστικά, αν πρώτα δεν διασφαλιστεί η φαρμακευτική επάρκεια στην ελληνική αγορά. Ηέλλειψη βασικών σκευασμάτων από τα ράφια των ελληνικών φαρμακείων παρουσίασε έξαρση το τελευταίο τρίμηνο του 2010. Το φαινόμενο αποδόθηκε στις μειώσεις των τιμών σε πολλά φάρμακα, που ώθησε τις πολυεθνικές εταιρείες στην διοχέτευση περιορισμένων ποσοτήτων στην ελληνικά αγορά, ως μέσο πίεσης για καλύτερες τιμές.
Ο καθορισμός της τιμής του φαρμάκου ξεκινά από τον διαχωρισμό του σε πρωτότυπο και αντίγραφο. Σήμερα στην Ελλάδα, η τιμή των πρωτότυπων διαμορφώνεται με βάση τις τρεις χαμηλότερες τιμές των 22 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η τιμή των αντιγράφων αντιστοιχεί στο 72% της τιμής των πρωτοτύπων με πατέντα και στο 90% της τιμής των πρωτοτύπων χωρίς πατέντα.
Η χαμηλή τιμή ευνοεί και το φαινόμενο των «παράλληλων εξαγωγών», δηλαδή τα φάρμακα τα οποία ενώ προορίζονται για την ελληνική αγορά καταλήγουν να εξάγονται σε χώρες της Ε.Ε. Σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο, οι παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων είναι νόμιμη διαδικασία που μπορεί να ασκηθεί αποκλειστικά από κατόχους χονδρικής (φαρμακεμπόρους), με την προϋπόθεση ότι τηρούν την υποχρέωση της κάλυψης της επάρκειας στην περιοχή ευθύνης τους. Τι έγινε «λάθος» στην περίπτωση της ελληνικής αγοράς, μπορείτε να το διαπιστώσετε από τις απαντήσεις των εμπλεκομένων φορέων.
Πέρα όμως από τα οικονομικά μεγέθη, το φάρμακο είναι κοινωνικό αγαθό με στόχο την προαγωγή της υγείας των πολιτών. Η χρήση πολλών φαρμάκων, γνωστή ως πολυφαρμακία, που χαρακτηρίζει την ελληνική κοινωνία δεν απειλεί μόνο τα δημόσια οικονομικά αλλά και την υγεία. Κοινή θέση αποτελεί η καλύτερη εκπαίδευση ιατρών, φαρμακοποιών και πολιτών για τη σωστή χρήση του φαρμάκου, μέσω μιας συνεχόμενης ενημερωτικής εκστρατείας.
Επιμέλεια αφιερώματος
Μαίρη Ε. Μπιμπή
health.in.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου