Η ξεχασμένη κοινωνία

“ Το πραγματικό πρόσωπο και το βάθος της κρίσης ζωγραφίζονται ανάγλυφα στην απελπισία που καταπίνει ολοένα περισσότερα κοινωνικά στρώματα  ”

Του Θέμη Τζήμα

Κάθε μέρα και ένα νέο κομμάτι της κοινωνίας αποκόπτεται από το κυρίως κοινωνικό σώμα και περιθωριοποιείται. 

Με ιδιαίτερη ένταση στη χώρα μας αλλά και διεθνώς, μέσα στις γειτονιές μας, στις πόλεις μας, στα σχολεία μας, στους χώρους δουλειάς υψώνονται τείχη που τεμαχίζουν και διαλύουν την κοινωνία. Αυτό είναι το πραγματικό πρόσωπο της κρίσης. Οχι το διαρκώς διογκούμενο χρέος, ούτε οι μαύρες στατιστικές. Το πραγματικό πρόσωπο και το βάθος της κρίσης ζωγραφίζονται ανάγλυφα στην απελπισία που καταπίνει ολοένα περισσότερα κοινωνικά στρώματα. Μια κατατμημένη κοινωνία δεν μπορεί να βγει από την κρίση, όποια διαχείριση του δημοσίου χρέους κι αν επιλεχθεί. Η σταθεροποίηση και η ανάπτυξη δεν θα επέλθουν ποτέ με την ελληνική κοινωνία σε αποσύνθεση, μοιραία να οδηγείται σε εσωτερική σύγκρουση. Μια σύγκρουση που αν ξεσπάσει μπορεί να κλιμακωθεί χωρίς όριο.

Οι φτωχοποιούμενες ή φτωχοποιημένες ήδη και περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες όχι άδικα νιώθουν ότι ξεχνιούνται. Η ελληνική κοινωνία διαμορφώνει το νέο της περιθώριο που διαρκώς διευρύνεται στο πλαίσιο μιας προς τα κάτω κινητικότητας που θεριεύει. Το κοινωνικό ζήτημα της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης έγκειται στον συνδυασμό νέας φτώχειας, αχρήστευσης του ανθρωπίνου δυναμικού κυρίως -αλλά όχι μόνο- διά της ανεργίας, αδυναμίας πρόσβασης στα βασικά κοινωνικά αγαθά για ολοένα περισσοτέρους, δημογραφικής κρίσης και ενστάλαξης του μίσους. Το κοινωνικό ζήτημα αφορά τους πάντες. Τα νέα περιθωριοποιημένα στρώματα θεωρούν ότι είναι εγκαταλελειμμένα και από την Αριστερά, ενισχύοντας το αντιπολιτικό κλίμα που φουντώνει τις πλέον αντιδραστικές συμπεριφορές και πολιτικές. Σήμερα η Αριστερά πρέπει να μιλήσει για τη δική της «μεγάλη κοινωνία» και για τον φιλόξενο δημόσιο χώρο. Ξεκινώντας από την οροθέτηση των προτεραιοτήτων: πρώτα κοινωνική σταθεροποίηση και ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας. Με κάθε κόστος.

Επειτα το νομισματικό και το δημοσιονομικό ζήτημα. Στην πρόταξη του δημοσιονομισμού επί της πραγματικής οικονομίας και της κοινωνίας που βρίσκεται στον πυρήνα της συντηρητικής πολιτικής, η Αριστερά οφείλει να απαντήσει με μια θεμελιακή αντιστροφή: πρώτα κοινωνική και παραγωγική ανασύνταξη και μέσα από αυτές η δημοσιονομική σταθεροποίηση. Σε αυτήν την κατεύθυνση η Αριστερά πρέπει να επαναθεμελιώσει τον δημόσιο χώρο ως τόπο σύνθεσης δικαιωμάτων, πολιτικής συμμετοχής και απόλαυσης των δημόσιων αγαθών σε καθεστώς ισότητας και δικαιοσύνης. Δεν πρόκειται για καμμιά καινοφανή εξέλιξη, αλλά για την τόσο αναγκαία προϋπόθεση επιβίωσης της ελληνικής κοινωνίας ως τέτοιας. Για τη διάσωση εν τέλει του δήμου και άρα της δημοκρατίας. Είναι η ώρα να καταλάβουμε πια ότι η συζήτηση για το χρέος και τις δόσεις αφορά απλά στο εποικοδόμημα και σε πτυχές της κρίσης. Να καταπιαστούμε λοιπόν με τον πυρήνα της κρίσης: με την κοινωνία και με τις παραγωγικές δυνάμεις, δηλαδή με τους εργαζομένους, με τους νέους, με τους συνταξιούχους, με τους ανέργους και με τα κοινωνικά τείχη που πρέπει να γκρεμίσουμε.

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Η ΑΞΙΑ το Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2012)