Ρευστότητα στην Κύπρο - Διερευνώντας το δυνατό και το αδύνατο

Του Σπύρου Λαπατσιώρα

Αυτό το οποίο είναι δυνατό να γίνεται και να θεωρείται λογικό, είναι να τιτλοποιούνται μελλοντικά έσοδα, τα περίφημα swaps, για να μπει η Ελλάδα στο ευρώ καθώς και άλλες χώρες (δεν αφορούσε μόνο την Ελλάδα αυτή η πρακτική), να τιτλοποιούνται τα στεγαστικά δάνεια, τα φοιτητικά, τα καταναλωτικά καθώς και όποια άλλα δάνεια σκεφτούμε, 

με πολύπλοκους τρόπους και δαιδαλώδεις συναλλαγές, πολλές από τις οποίες πέντε χρόνια μετά το 2008 ακόμη ερευνώνται.

 

 

Αυτό που φαίνεται ότι θεωρείται αδύνατο να γίνει είναι να ενωθούν δύο πράξεις repo (με τη γενική σημασία του όρου). Για όσους δεν γνωρίζουν, να καταθέσει η Α τράπεζα τίτλους που κατέχει σε μια Β τράπεζα ως εγγύηση για ένα χρονικό διάστημα και η Β τράπεζα να δώσει τα χρήματα που αντιστοιχούν σε αυτούς τους τίτλους, σύμφωνα με τις αγοραίες τραπεζικές πρακτικές, έχοντας εγγύηση αυτούς τους τίτλους για την επιστροφή των χρημάτων.

 

 

Πρόκειται για συνηθισμένη καθημερινή χρηματοπιστωτική συναλλαγή, που εκτελείται καθημερινά σε μαζική κλίμακα, μεταξύ τραπεζών, άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και μεταξύ των τραπεζών και των κεντρικών τραπεζών σε όλο το μήκος και το πλάτος της Γης (εκτός κάποιων εξαιρέσεων, όπως για παράδειγμα στη Βόρεια Κορέα). Επίσης εκτελείται ενώνοντας πολλές πράξεις τέτοιες σε μια αλυσίδα: η Α τράπεζα στη Β, η Β στη Γ, η Γ στη Δ και η Δ σε μια κεντρική τράπεζα, και αυτό επίσης αποτελεί φαινόμενο σύνηθες, καθημερινό και μαζικό και σε αριθμό πράξεων και σε όγκο αξίας.

 

 

Επειδή λοιπόν δεν είμαστε στη Βόρεια Κορέα, εκτός αν είμαστε και δεν το ξέρουμε ακόμη, το να λέμε ότι δεν γίνεται να ενωθούν τεχνικά δύο πράξεις repo, είτε είναι αποτέλεσμα άγνοιας ή ηθελημένη παραπλάνηση της κοινής γνώμης.

Ενα τεχνικό παράδειγμα από πολλά άλλα, μέσω του οποίου μπορούσε να παρασχεθεί ρευστότητα στην Κύπρο για ένα χρονικό διάστημα.

 

 

 

Στη συμφωνία εξαγοράς των κυπριακών υποκαταστημάτων από την Τράπεζα Πειραιώς προστίθεται ένας όρος, άμεσα εκτελεστός πριν από την ολοκλήρωση της συμφωνίας, που λέει ότι η Τράπεζα Πειραιώς θα αποδεχθεί ομόλογα αξίας 2 δισ. (ή, αν θέλετε, και 4,5 δισ. όσο ήταν το κόστος του PSI για την Κύπρο ή κάποιο άλλο ποσό), ομόλογα που κατέχουν στο χαρτοφυλάκιό τους η Τράπεζα Κύπρου και η Λαϊκή, και θα τα προεξοφλήσει στις αγοραίες αξίες τους για διάστημα 30 ημερών (ή 90 ή 60 ή 180 ημερών ή όσον αφορά την αξία τους ακόμη και σε ονομαστικές αξίες). Πρόκειται για την πρώτη πράξη repo (με τη γενική σημασία του όρου). Η δεύτερη πράξη ακολουθεί. Για να βρει η Πειραιώς τα χρήματα και να τα δώσει στις κυπριακές τράπεζες, θα καταθέσει αυτά τα ομόλογα (αξίας 2 δισ. ή 4,5 δισ. ή όποιο άλλο ποσό) στην Τράπεζα της Ελλάδος ή στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα και θα μεταβιβάσει τη ρευστότητα την οποία θα πάρει στις κυπριακές τράπεζες. Αν αυτό γίνει μέσω του ELA της Τραπέζης της Ελλάδος, θα ζητήσει αύξηση του ύψους του ELA κατά 2 δισ. - αν απαιτείται πάντα κάτι τέτοιο.

Με αυτόν τον τρόπο, έμμεσα, φτάνουν μέσω ELA της Τραπέζης της Ελλάδος 2 δισ. στις κυπριακές τράπεζες, παρόλο που προφανώς η Τράπεζα της Ελλάδος δεν μπορεί άμεσα να χρηματοδοτήσει αυτές τις κυπριακές τράπεζες.

 

 

Το ερώτημα επομένως δεν είναι αν τεχνικά είναι δυνατή η παροχή ρευστότητας από την Ελλάδα, προφανώς είναι, σε τελική ανάλυση μέσω της Τραπέζης της Ελλάδος ή της ΕΚΤ. Το ερώτημα είναι αν είναι δυνατή πολιτικά - και το «πολιτικά» προφανώς δεν αφορά μόνο το εσωτερικό της Ελλάδας, αλλά και το εσωτερικό. Με άλλα λόγια, το ερώτημα είναι αν υπάρχουν διάθεση και συσχετισμοί να διευρυνθούν οι βαθμοί ελευθερίας της Κύπρου στη διαπραγμάτευση που διεξήγαγε, παρέχοντας ένα χρονικό διάστημα απέναντι στην απειλή διακοπής της ρευστότητας.

Προφανώς, τέλος, δεν είναι δυνατό να λέμε ότι αυτά δεν γίνονται, αλλά να λέμε ταυτόχρονα ότι οι αποφάσεις για την Κύπρο είναι «πολιτικές» και όχι «οικονομικές» και συγχρόνως να γίνονται με πολιτικές αποφάσεις πρωτοφανή «πράγματα» όπως κούρεμα καταθέσεων ή η εξώθηση στην ανέχεια μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού σε όλη την Ευρώπη.

 

 

Επομένως, ας μη βαφτίζουμε αδύνατο αυτό που δεν μας βολεύει, για να κρατήσουμε τουλάχιστον ένα σταθερό νόημα στις λέξεις, αφού η αστάθεια που προκαλεί η ακολουθούμενη πολιτική απειλεί άλλες πλευρές της ζωής μας. Για να μπορούμε να συνεννοηθούμε και να μην οδηγούμαστε στην οργάνωση μιας σύγχρονης εκδοχής της Φάρμας των Ζώων.

 

 

 

Ο Σπύρος Λαπατσιώρας διδάσκει Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και είναι Συντονιστής της Επιτροπής Ελέγχου Κυβερνητικού Εργου Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ - ΕΚΜ

 

 

 

Πηγή: Τα Νέα