Ενοικιαζόμενοι παντού, με πρόσχημα την ανεργία

Παγίωση του καθεστώτος δανεισμού εργαζομένων και επέκταση των υπεργολαβιών προτείνουν οι εργοδότες, προκειμένου να γενικευτεί το εκτεταμένο φαινόμενο μεσιτείας στην αγορά εργασίας που αξιοποιείται για την παραβίαση στοιχειωδών εργασιακών δικαιωμάτων και τη μείωση του εργασιακού κόστους

Ως «συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων», με στόχο τη «διατήρηση των θέσεων εργασίας», λανσάρει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ) την επέκταση του φαινομένου του «δανεισμού» εργαζόμενων, αυτό που έχουμε καταδείξει στον σχετικό φάκελο του Left.gr ως μια καθαρή μορφή μεσιτείας που έχει σαν στόχο τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων.

Η χρησιμοποίηση προσωπικού που ανήκει σε εργολάβους αποτελεί πάγια τακτική της εργοδοσίας (χαρακτηριστικό παράδειγμα οι τράπεζες) για τη δημιουργία προσωπικού δεύτερης και τρίτης ταχύτητας καθώς και τη συντριβή της συνδικαλιστικής εμβέλειας των σωματείων και της ισχύος των συλλογικών συμβάσεων εργασίας (θυμίζουμε ότι οι εικονικές εργολαβίες ήταν και ένα από τα μέσα παράκαμψης των ΣΣΕ που είχαν κηρυχθεί υποχρεωτικές το προηγούμενο διάστημα, μετά την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια).

Αποτελεί ήδη εξαιρετικά διαδεδομένη πρακτική σε μεγάλες επιχειρήσεις και πολλούς κλάδους (θυμηθείτε την περίπτωση της Κωνσταντίνας Κούνεβα, εργολαβικής καθαρίστριας στον ΗΣΑΠ).

Τώρα, με πρόσχημα την κρίση του κορωνοϊού, ο ΣΕΒ επιδιώκει την γενίκευση των πρακτικών αυτών, όπως κυνικά εξηγεί σε δελτίο προτάσεων που εξέδωσε τη Δευτέρα 13 Απριλίου 2020, προεξοφλώντας ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο στα εργασιακά μετά την καραντίνα.

sev_ergolavies.jpg

(η πρώτη από τις 3 μορφές για να υλοποιηθεί το σχέδιο για δανεικούς και αναλώσιμους εργαζόμενους)

Ο ΣΕΒ ομολογεί ότι ήδη «πέτυχε», μέσω της πρόσφατης ΠΝΠ, τη δυνατότητα ενδο-ομιλικής μεταφοράς εργαζόμενων και προτείνει την αναπαραγωγή του μοντέλου αυτού στις «σχέσεις» μεταξύ διαφορετικών επιχειρήσεων. 

Δίνει, μάλιστα, ένα παράδειγμα για το πώς τέτοιες «συνεργασίες» θα υλοποιηθούν μεταξύ ανεξάρτητων επιχειρήσεων: αφού τα σούπερ μάρκετ ή οι πωλητές ηλεκτρονικών δεν προλαβαίνουν να διανέμουν κατ’ οίκον τα πωλούμενα αγαθά, να αναλάβουν διανομές οι εργαζόμενοι των προμηθευτών τους, που έχουν πεσμένες δουλειές. Ουσιαστικά, προτείνει τη νομιμοποίηση της βλαπτικής μεταβολής των όρων εργασίας!

«Θα αναγκαστούν οι υπάλληλοι γραφείου ή οι πωλητές να γίνουν οδηγοί και κούριερ, για να κρατήσουν μια σχέση εργασίας; Υπό ποιους όρους, με ποιο χρονικό ορίζοντα; Μήπως το προσωρινό μετατραπεί σε μόνιμο, εφόσον η έκτακτη κατάσταση θα κρίνεται (από ποιους;) παρατεινόμενη, σχεδόν μόνιμη;», τα εύλογα ερωτήματα που θέτει σε άρθρο του ο Ν. Ξυδάκης με αφορμή τπ «δόγμα του σοκ» του ΣΕΒ.

Η «πρόταση» καταλήγει στην ουσία όσων επιδιώκει παγίως ο ΣΕΒ: «Επέκταση υφιστάμενων επιχειρηματικών συνεργασιών σε τμήματα της παραγωγής και διανομής προϊόντων για λογαριασμό τρίτων. Ουσιαστικά πρόκειται για μια χρήση του μοντέλου της υπεργολαβίας ώστε να καλυφθούν άμεσα όχι μόνο οι ανάγκες σε ανθρώπινο δυναμικό αλλά και σε κεφαλαιουχικό εξοπλισμό (μεταφορικά μέσα, κλπ.)».

Όπως ξέρουμε από την εμπειρία των τελευταίων δεκαετιών στη χώρα μας, (βλέπε αναλυτικά: Τι σημαίνει να είσαι ενοικιαζόμενος, εργολαβικός εργαζόμενος, solomonmag.com), η παραπάνω πρακτική υλοποιείται ήδη με 2 τρόπους, ώστε οι επιχειρήσεις να μην εμφανίζονται ως πραγματικοί εργοδότες των «ενοικιαζόμενων» εργαζόμενων:

• μέσω θυγατρικών που τυπικά αναλαμβάνουν έργα από τη μητρική εταιρεία,
• μέσω του outsourcing, της (σε τυπικό επίπεδο) ανάθεσης συγκεκριμένων κομματιών της δραστηριότητάς τους σε εργολαβική εταιρεία.

Ο προφανής στόχος των επιχειρήσεων είναι η «μείωση κόστους -κυρίως του εργασιακού», όπως ήδη από το 2004 έγραφε η εφημερίδα «Καθημερινή» σε δημοσίευμα για το «outsourcing που μπήκε στη ζωή των επιχειρήσεων». 

Πώς επιτυγχάνεται; Με τον υποκρυπτόμενο δανεισμό απαλλάσσονται από τις βασικές υποχρεώσεις που απορρέουν από τον νόμο (4052/2012) του κατ’ επάγγελμα δανεισμού, δηλαδή:

• την ίση αμοιβή του δανειζόμενου προσωπικού με το τακτικό προσωπικό και
• την υποχρέωση πρόσληψης του εργαζομένου από τον έμμεσο εργοδότη μετά από χρονικό διάστημα 36 μηνών.

Και αν το μακρινό 2004 έμοιαζε με δευτερεύον ζήτημα, η εντεινόμενη εργολαβοποίηση των τελευταίων δεκαετιών αφορά την καθημερινή ζωή χιλιάδων εργαζόμενων. Και, όπως φαίνεται, στόχος του ΣΕΒ είναι ο αριθμός αυτών των εργαζόμενων να αυξηθεί και το εν λόγω καθεστώς να γίνει κανόνας στην αγορά εργασίας, μετά την κρίση του κορωνοϊού. 

Μην ξεχνάμε ότι, εκτός από την ΠΝΠ που άνοιξε το δρόμο για την πλήρη καταστρατήγηση των εργασιακών δικαιωμάτων, η κυβέρνηση είχε σπεύσει το περασμένο καλοκαίρι να καταργήσει το άρθρο 9 του ν. 4554/2018 για την «κοινή και αλληλέγγυα ευθύνη» του επιχειρηματία και του εργολάβου του, καθώς και του υπεργολάβου έναντι των εργαζομένων εργολάβου και υπεργολάβου. Η ρύθμιση αυτή διασφάλιζε ότι οι εργαζόμενοι του εργολάβου και του υπεργολάβου θα μπορούσαν να απαιτήσουν τους μισθούς τους από τον επιχειρηματία/αναθέτοντα το έργο (τον πραγματικό δηλαδή εργοδότη τους).

Όπως φαίνεται, η ανάγκη «ευελιξίας», θα αποτελέσει την επωδό για το «νέο εργατικό δίκαιο» που γράφει ο ΣΕΒ και αναλαμβάνει να μεταφράσει σε πολιτικές ο Γ. Βρούτσης.

«Ο νέος εργαζόμενος θα εργάζεται σε τρεις και σε τέσσερεις διαφορετικούς εργοδότες, θα μετακινείται συνεχώς, φυσικά δεν θα προλαβαίνει να συνδικαλιστεί, δεν έχει απαιτήσεις για υγιεινή και ασφάλεια στην εργασία, ενώ αν μαζεύει  έστω και μερικά ευρώ από τον κάθε εργοδότη, πρέπει να είναι ικανοποιημένος. Είναι ο νέος εργαζόμενος φτωχός (working poor)», γράφει συμπερασματικά ο Δ. Τεμπονέρας στην «Αυγή» (14/4/20), με αφορμή το «νέο σκλαβοπάζαρο που ονειρεύεται ο ΣΕΒ».

Η αντίδραση της ΓΣΕΕ

«Το ακραίο ιδεολογικά πυροτέχνημα του ΣΕΒ περί ανταλλαγής εργαζομένων και δανεισμού εργαζομένων για τη δήθεν διασφάλιση των θέσεων εργασίας αποκαλύπτει τις σκοπιμότητες, τα συμφέροντα και τις φαντασιώσεις της όποιας κοινωνικά ανάλγητης μερίδας επιχειρηματικότητας, η οποία δεν σέβεται τον εργαζόμενο, τα δικαιώματά του μέσα και έξω από το χώρο εργασίας. Και φαίνεται επίσης ότι αμφισβητεί το βασικό μήνυμα αυτής της υγειονομικής κρίσης- ότι ο άνθρωπος είναι πάνω από το ιδιωτικό συμφέρον και το κέρδος. Οι εργαζόμενοι είναι άνθρωποι και όχι αντικείμενα δανεισμού!» τονίζει σε απάντησή της η ΓΣΕΕ.

Παράλληλα, προσθέτει μεταξύ άλλων: «Θα μπορούσαμε να αντιπροτείνουμε στο δημόσιο διάλογο, ως εναλλακτικό τρόπο προστασίας των θέσεων εργασίας, την ανταλλαγή ρευστότητας μεταξύ των επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις που έχουν ρευστότητα, να την μεταφέρουν σε εκείνες που δεν έχουν. Ακόμη και με τη μορφή της δανειακής ρευστότητας μηδενικού κόστους, αφού, έτσι και αλλιώς, είναι άτοκα παρκαρισμένη σε λογαριασμούς στο τραπεζικό σύστημα. Αυτή η ανακατανομή της παρκαρισμένης ρευστότητας θα μείωνε την ανάγκη νέου εξωτερικού δανεισμού και θα έδινε σε πολλές επιχειρήσεις το κεφάλαια που θα χρειάζονταν, για να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους και να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας τους. Με τον τρόπο αυτό, η οικονομία θα μετασχηματιζόταν σε ένα μοντέλο καπιταλισμού επιχειρηματικής αλληλεγγύης».

«Όμως, ένας ανταγωνισμός πυροτεχνημάτων δεν μας αφορά» υπογραμμίζει η ΓΣΕΕ, σημειώνοντας ότι, το επόμενο χρονικό διάστημα, θα πρέπει με σοβαρότητα και πραγματισμό να αντιμετωπίσουμε τη νέα κατάσταση, που θα διαμορφωθεί.

Τάσος Γιαννόπουλος

left.gr